توسعه رویکرد چندهدفه تلفیقی جهت بازتخصیص بهینه منابع آب در سیستم‌های کشاورزی، مطالعه موردی: حوضه آبریز زرینه‌رود

Authors

Abstract:

افزایش جمعیت منجر به افزایش نیازهای آبی در بخش‌های مختلف شده است. این شرایط نیازمند اعمال راهکارهایی جهت مدیریت بهینه آب می‌باشد. در این تحقیق، مدل سه هدفه‌ایی جهت حداکثر نمودن سود اقتصادی، حداکثرسازی تأمین مطمئن نیازها آبی و حداقل‌سازی برداشت از آبخوان پنج بازه مطالعاتی حوضه زرینه‌رود تدوین گردید. در مدل پیشنهادی، آبخوان‌های تکاب، سقز، میاندوآب و صائین‌قلعه و مخزن سد زرینه‌رود به عنوان مؤلفه‌های سیستم منابع آب لحاظ گردید. بر مبنای آب تخصیصی، نیاز آبی و حداکثر عملکرد محصولات، تابع تولید تعریف و با توجه به سطح زیرکشت، منافع اقتصادی پنج بازه محاسبه شد. با استفاده از الگوریتم NSGA-II، منحنی تبادل بهینه بین اهداف که بیانگر سناریوهای مختلف کشت و تخصیص منابع آب می‌باشند، استخراج شد. از آنجا که نقاط واقع بر منحنی تبادل نمی‌تواند به طور همزمان هر سه هدف مورد اشاره را ارضا نماید، نقطه بهینه با استفاده از روش گزینش اجتماعی بردا و ترکیب روش‌های تصمیم‌گیری انتخاب گردید. مقایسه نتایج بین وضعیت تخصیص تحت شرایط موجود و بهینه نشان می‌دهد که می‌توان با اعمال مدل پیشنهادی، بطور متوسط به میزان 5/42 درصد در برداشت از منابع آب صرفه‌جویی نمود. همچنین مقایسه منافع اقتصادی حاصل از شرایط بهینه و موجود نشان می‌دهد که با اجرای سناریوی پیشنهادی می‌توان با افزایش 13 درصدی، منفعت کشاورزی را از 1137730 به 1285971 میلیارد ریال بهبود داد. نتایج این تحقیق می‌تواند در سایر حوضه‌های آبریز، جهت کاهش مصرف آب کشاورزی از منابع آب و افزایش در آمد کشاورزان از طریق بهینه‌سازی الگوی کشت مورد استفاده قرار گیرد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

تخصیص بهینه منابع آب با استفاده از الگوریتم چرخه آب (مطالعه موردی: حوضه آبریز گرگان‌رود)

در این پژوهش از الگوریتم فراابتکاری چرخه آب(WCA) براییافتن استراتژی‌های تخصیص بهینه منابع آب در سیستم دو مخزنه سدهای گلستان و وشمگیر واقع در حوضه آبریز گرگان‌رود (شمال ایران)، برای یک دوره پنج ساله (از سال آبی 87-86 تا 91-90) استفاده شده است. پس از اطمینان از درستی عملکرد الگوریتم WCA با استفاده از چندین تابع محک استاندارد، مدلی برای تخصیص بهینه سیستم مخازن حوضه آبریز گرگان‌رود توسعه داده شد. ت...

full text

برآورد سری زمانی آبدهی ایستا جهت برنامه‌ریزی منابع آب در سطح حوضه آبریز (مطالعه موردی: حوضه آبریز کرخه)

وقوع خشکسالی‌های اخیر در کنار توسعه ناپایدار و کنترل نشده به ویژه افت شدید آبخوان‌ها باعث شده تا ورودی به سدها کاهش چشمگیر داشته و بسیاری از سدهای ساخته شده در کشور ایران عملکرد برنامه‌ریزی شده در زمان مطالعات را نداشته باشند. یکی از سدهای بسیار مهم که دچار افت شدید ورودی شده، سد کرخه می باشد. حوضه آبریز کرخه یکی از مهمترین حوضه‌های آبریز ایران است که سدهای متعددی در حال مطالعه و در دست ساخت در...

full text

بهینه سازی مدیریت منابع آب با اعمال سناریوهای مختلف تخصیص (مطالعه موردی: حوضه آبریز دز)

آب به­عنوان یک نهاده با ارزش، می­بایست مورد استفاده بهینه قرار گیرد. مدیریت صحیح و بهینه آب، نیاز به تخصیص بهینه و اولویت بندی آن بین بخش­ها، مناطق و مصارف مختلف دارد.  هدف این تحقیق، ارائه الگویی برای بهینه کردن تخصیص و مصارف آب در دشت دز با استفاده از مدل WEAPاست. برای این منظور اطلاعات سامانه­های آب حوضه آبریز دز طی سال­های آبی 88-87 تا 93-92 جمع‌آوری و مدل مفهومی حوضه تعریف گردید. سپس سیاست...

full text

بهینه سازی تخصیص منطقه ای منابع آب در حوضه آبریز سفیدرود با رویکرد عدالت اجتماعی

افزایش تقاضا و منابع آب ناکافی دلیل اصلی افزایش مناقشات بین ذینفعان حوضه‌های آبریز به خصوص حوضه آبریز سفیدرود شده است. در این تحقیق، تخصیص پایدار منابع آب با دیدگاه بهره‌وری سود اقتصادی و برقراری عدالت اجتماعی انجام شده است که می‌تواند در کاهش درگیری‌های بین ذینفعان مفید واقع شود. پایداری در تخصیص آب به معنای تامین حداقل نیازهای زیست‌محیطی در برنامه‌ریزی‌های منابع آب است که از محدودیت‌های مدل ب...

full text

مدل‌سازی منابع آب در حوضه آبریز با استفاده از روش پویایی سیستم (مطالعه موردی: حوضه آبریز نیشابور)

در مدیریت جامع منابع آب در سطح حوضه آبریز، اندرکنش اجزای درونی هر سیستم و نیز اندرکنش سیستم­های مختلف با یکدیگر باید به طور فراگیر در نظر گرفته شوند. تحقیق حاضر در حوضه آبریز نیشابور و با تأکید بر حل مسأله روند افت سالیانه تراز آبخوان در این دشت انجام گرفته است. به منظور کنترل تراز آبخوان، گام­های مدل­سازی توسعه داده شدند و ریشه­های مسأله در فرآیند شکل­گیری نمودار ذخیره- جریان مورد بررسی قرار گ...

full text

توسعه یک سامانه تصمیم‌یار چند معیاره برای تخصیص منابع آب یک حوضه آبریز مطالعه موردی )سامانه انتقال آب مازندران-گلستان(

مدیریت منابع آب در حوضه‌های آبریز دارای ابعادی گسترده و پیچیده ای بوده که خصوصا برای تصمیم‌گیری جهت انتقال آب بین حوضه‌ها همواره با مسائل چالشی مانند اثرات زیست‌محیطی، اجتماعی و اقتصادی مواجه است. در این پژوهش سامانه تصمیم­یار چندمعیاره جهت تخصیص منابع آب شرب، صنعت و کشاورزی برای انتقال آب از مازندران به گلستان توسعه یافته است. برنامه­ریزی منابع آب و تعیین آب مازاد قابل انتقال توسط مدل WEAP، تع...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 13  issue 1

pages  38- 52

publication date 2017-05-22

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023